واپسین گفت وگوی دل دادگان در منظومه های عاشقانه فارسی

Authors

ندا حدادی

دانشجوی دوره دکتری ادبیات فارسی دانش گاه علوم و تحقیقات تهران، ایران

abstract

منظومه های عاشقانه  فارسی به عنوان متونی که در گذر قرن ها سروده شده اند، خصایص و عناصر مشترکی دارند که با بررسی ساختاری این اشتراکات، می توان روابط بینامتنی آن ها را تحلیل کرد. در این مقاله تلاش بر آن است که ضمن ارائه توصیفی از صحنه های وداع دل دادگان، به گفتمان مشترک این متون دست یابیم؛ چه این که گفت وگومندی و بن مایه اساسی این متون عشق است و همین زمینه بنیادین، کارکردی مشترک به مرگ دل دادگان بخشیده است. بر پایه نظریه مناسبات بینامتنی، متونی که موضوع مشترک دارند، در دوره های تاریخی مختلف به یک دیگر مربوطند و تصاویر، توصیفات و اندیشه های شاعرانه شان، از زبانی مشترک گرفته شده، حتی اگر در بدو امر بدیع و متفاوت به نظر آیند. این زبان مشترک، اساس و منطق گفت وگو و زیستن در همان زمینه است. به عبارتی زبان عشق اقتضا می کند که صحنه های وداع، دارای زبان و فضایی مشترک باشند، هرچند در هر کدام از آن ها به تناسب داستان و رابطه عاشق و معشوق، تفاوت هایی بروز می کند. در جایی دل داده ای پس از مرگ معشوق آن قدر بر مزارش می ماند و می گرید که جان می دهد و در جای دیگر، با خنجری سینه خود را می شکافد. چنین است که در بررسی صحنه های وداع به گفتمان مرگ هم زمان عاشق و معشوق می رسیم. آن چه اهمیت دارد، تلخی و دشواری جدایی ست که دل دادگان آن را برنمی تابند و در اندک زمانی پس از دیگری با زندگی وداع می کنند و به گفت وگوی عشق پایان می دهند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واپسین گفت‌وگوی دل‌دادگان در منظومه‌های عاشقانه فارسی

منظومه‌های عاشقانه  فارسی به‌عنوان متونی که در گذر قرن‌ها سروده شده‌اند، خصایص و عناصر مشترکی دارند که با بررسی ساختاری این اشتراکات، می‌توان روابط بینامتنی آن‌ها را تحلیل کرد. در این مقاله تلاش بر آن است که ضمن ارائه توصیفی از صحنه‌های وداع دل‌دادگان، به گفتمان مشترک این متون دست یابیم؛ چه این‌که گفت‌وگومندی و بن‌مایه اساسی این متون عشق است و همین زمینه بنیادین، کارکردی مشترک به مرگ دل‌دادگان ...

full text

طبقه بندی منظومه های عاشقانه فارسی

یکی از ژانرهای شایع و پرطرفدار در ادب سنّتی و عامیانه، منظومه های عاشقانه است. این نوع ادبی در قالب های نظم و نثر و با بیش از 600 اثر مکتوب اعم از چاپّی و خطّی در مجموعه فرهنگ ایرانی ثبت شده است. شاعران بزرگ، هریک به سبب ایجاد مکتب یا به تفنّن به این حوزه توجّه داشته اند. این حجم عظیم از آثار ادبی، تاکنون طبقه بندی و تحلیل نشده است. در این مقاله مؤلّف می کوشد براساس منظومه های عاشقانه فارسی، طبقه بند...

full text

گفت وگوی ادیان در شبیه خوانی

شبی هخوانی که مهم ترین و منسجم ترین نمایش ایران و بخشی از جهان اسلام است در نخستین سال های پیدای ش بر مراسم و آ یین هایی استوار شد که اساسا مبتنی بر اعتقادات شیعه ی ایرانی بود. به همین دلیل، مایه و پای هی داستانی آن  در آغاز  برگرفته از وقایع مهمی مانند شهادت حضرت علی و امام حسین و عاشورای سال 61 ق. در تاریخ شیعه بود. اقتدار حکومت، دگرگونی ساختار جامعه، ارتباط با دیگر کشورها و تمد نها، تغ ی...

full text

نامه های عاشقانه در مشهورترین منظومه های غنایی ادب فارسی

نامه نگاری به زعم بسیاری از بزرگان زبان و ادبیات فارسی یک نوع ادبی مستقل است که به سبب پیشینه درازدامن در ادبیات فارسی از اهمیت بسیاری برخوردارست. علاوه بر مجموعه نامه های سیاسی، دیوانی و اخوانیات با ارزش های ادبی و تاریخی، در بسیاری از داستان های عاشقانه ادب فارسی نیز به سبب دوری عاشق و معشوق، نامه هایی با مضامین غنایی وجود دارد. در این مقاله شانزده اثر مشهور ادب غنایی مورد بررسی قرار گرفته و ...

full text

گفت وگوی ملائکه با حضرت فاطمه

In many narrations the pure Imams introduce Fātemah as a person to whom angels speak. This description is not confined to her, but in some narrations Fātemah is stated to have this virtue. The sum of these discourses is collected in the scripture of Fātemah and was available to the Imams. There are many narrations from the people of the household in this regard which besides demonstrating thi...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه ادب حماسی

جلد ۸، شماره ۱۳، صفحات ۹-۲۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023